Korte achtergrond

Het mysterie van de psyche en de archetypes

Carl Jung was de grote inspirator van mijn Tarot-reis. Hij was een Zwitserse psycholoog die een van de grondleggers was van de analytische psychologie. Hij was geïnteresseerd in de symbolen en archetypen die hij vond in mythen, dromen en alchemie, en die hij beschouwde als uitingen van het collectieve onbewuste. Het collectieve onbewuste is volgens Jung de bron van alle menselijke verhalen en betekenissen, die gedeeld worden door alle culturen en tijden.

De Tarot is een set van 78 kaarten die verschillende beelden en symbolen bevatten, die gebruikt kunnen worden voor divinatie of zelfkennis. De Tarot bestaat uit twee delen: de Grote Arcana en de Kleine Arcana. De Grote Arcana bestaat uit 22 kaarten die de belangrijkste thema's en lessen van het leven vertegenwoordigen, zoals de Dwaas, de Magiër, de Hogepriesteres, de Keizerin, de Keizer, de Hiërofant, de Geliefden, de Zegewagen, de Kracht, de Kluizenaar, het Rad van Fortuin, de Gerechtigheid, de Gehangene, de Dood, de Gematigdheid, de Duivel, de Toren, de Ster, de Maan, de Zon, het Oordeel en de Wereld. 

Jung zag de Tarot als een alchemistisch spel dat het onbewuste onthult en dat de eeuwige aanwijzingen van de psychische alchemie volgt. Alchemie is een oude kunst die probeert om materie te transformeren (symbolisch) in goud. Jung zag dit als een metafoor voor het transformatieproces van de psyche, waarbij het ego wordt geconfronteerd met het onbewuste en uiteindelijk een staat van heelheid of individuatie bereikt. De Tarot kan gezien worden als een taal van het collectieve onbewuste, die deze transformatie weerspiegelt door middel van symbolen en archetypen.

De Tarot kan ook gebruikt worden als een middel om synchroniciteit te ervaren. Synchroniciteit is volgens Jung een zinvol toeval dat een verbinding aantoont tussen het innerlijke en het uiterlijke. Door een Tarotkaart te trekken of een legging te doen, kan men een synchronistisch moment creëren dat inzicht geeft in een vraag of situatie.

Jung was vooral gefascineerd door de Grote Arcana van de Tarot, omdat hij daarin veel overeenkomsten zag met zijn eigen theorieën over de archetypen. Hij identificeerde bijvoorbeeld sommige kaarten met zijn concepten van het zelf (de Wereld), het ego (de Zon), het schaduw (de Duivel), het anima (de Hogepriesteres) en het animus (de Magiër). Hij zag ook parallellen tussen sommige kaarten en zijn ideeën over het proces van individuatie (de Dwaas), het bewustzijn (de Keizer), het onbewuste (de Maan), het persoonlijke onbewuste (de Toren), het collectieve onbewuste (het Rad van Fortuin), de integratie van tegenstellingen (de Geliefden), de transcendentie (het Oordeel) en nog veel meer.

Drie oosterse wijsheidstradities als basis

Vooraleer ik de tarot had ontdekt, was ik sterk verdiept in de oude wijsheidstradities uit het Oosten: het taoïsme, het boeddhisme en het confucianisme. Deze drie stromingen hebben elk hun eigen visie op de werkelijkheid, de mens en de weg naar geluk. Ze hebben ook elk hun eigen symbolen, verhalen en praktijken die me hebben geholpen om de betekenis en de boodschap van de tarotkaarten te ontsluiten. 

Het taoïsme is een filosofie en religie die gebaseerd is op de leer van Laozi, een mysterieuze wijze die leefde rond de 6e eeuw voor Christus. Het taoïsme leert dat er een ultieme werkelijkheid is, de Tao, die niet te benoemen of te begrijpen is, maar die alles doordringt en bezielt. De Tao manifesteert zich in twee tegengestelde krachten, yin en yang, die samen een dynamisch evenwicht vormen. Het taoïsme leert dat we in harmonie moeten leven met de Tao, door ons aan te passen aan de natuurlijke orde en door niet te handelen tegen onze ware aard. Het taoïsme heeft me geleerd om de tarotkaarten te zien als een spiegel van de Tao, die de veranderingen en patronen van het leven weerspiegelt.
Ik vertaalde de originele basistekst van het Taoïsme uit het klassiek Chinees in het boek "Wat Laozi allemaal zei". In dit boek zit de wijsheid van Laozi vervat, de legendarische stichter van het taoïsme. Ik leerde hoe hij de wereld zag als een dynamisch geheel van tegenstellingen, en hoe hij ons adviseerde om in harmonie te leven met de natuurlijke orde. Nadat ik de Tarotkaarten had leren kennen, ontdekte ik hoe zijn ideeën over yin en yang, wu wei en de Tao me hebben versterkt om inzicht in de tarot te krijgen en deze te interpreteren op een unieke, persoonlijke manier.

Het boeddhisme is een religie en levensbeschouwing die gebaseerd is op de leer van Boeddha, een prins die leefde rond de 5e eeuw voor Christus. Het boeddhisme leert dat het leven lijden is, dat veroorzaakt wordt door onze gehechtheid, onwetendheid en begeerte. Het boeddhisme leert dat we het lijden kunnen overwinnen door ons te bevrijden van deze oorzaken, door het volgen van het achtvoudige pad dat bestaat uit ethiek, meditatie en wijsheid. Het boeddhisme leert dat we zo uiteindelijk nirvana kunnen bereiken, een staat van volledige verlichting en vrede. Het boeddhisme heeft me geleerd om de tarotkaarten te zien als een middel om inzicht te krijgen in onszelf en onze situatie, en om ons te helpen om spiritueel te groeien. 
Ik vertaalde de originele basistekst van een van de belangrijkste werken toegeschreven aan de boeddha, de Dhammapada, naar het Nederlands in het boek "Wat boeddha allemaal zei". Dit boek is de essentie van de leer van Boeddha, de verlichte stichter van het boeddhisme. Boeddha spreekt hierin over hoe lijden te overwinnen door ons te bevrijden van onze gehechtheid, onwetendheid en begeerte. 

Het confucianisme is een filosofie en ethiek die gebaseerd is op de leer van Confucius, een leraar en rebelse politiek hervormer die leefde rond de 6e eeuw voor Christus. Confucius was ook een leraar en een mentor, die zijn leerlingen aanmoedigde om continu te blijven studeren, te reflecteren en zichzelf te verbeteren. Hij geloofde dat iedereen het potentieel had om een junzi te worden, als ze zich bleven toeleggen op het cultiveren van de innerlijke deugden, zoals loyaliteit, filialiteit, menselijkheid, rechtvaardigheid, wijsheid en oprechtheid. Het confucianisme leert over de waarde van moraliteit, menselijkheid en harmonie in onszelf en in onze relaties met anderen. Het confucianisme leert dat we dit kunnen doen door het cultiveren van deugden zoals loyaliteit, filialiteit, rechtvaardigheid en welwillendheid. Het confucianisme leert ook de schoonheid van (persoonlijke) rituelen en ceremonies die onze verbondenheid bevestigen. Het confucianisme heeft me de waarde geleerd van wat hij noemt "fatsoen": respect voor de waarheid en waardigheid in ieder van ons. Ik vertaalde de basistekst van het Confucianisme, de Analecten van Confucius (Lunyu) uit het klassiek Chinees naar het Nederlands in de boekreeks "Wat Confucius allemaal zei".